سازمان کتابخانه‌ ها، موزه‌ ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی با برخورداری از 23 هزار نسخه قرآن و جزوات قرآنی متعلق به دوران صدر اسلام تا کنون، یکی از مراکز علوم قرآنی بی ‌بدیل در جهان اسلام است.

یکی از مهمترین و قدیمی ترین مصاحف خطی جهان، قرآن منسوب به حضرت علی (ع) است که در سال 1009 هجری قمری و توسط شاه عباس صفوی وقف حرم مطهر رضوی شد.

این قرآن بسیار ارزشمند دارای ویژگیهای متعددی است که نمایانگر قرائات، رسم‌الخط، شمارش آیات، اسماء سور و ترتیب مصحف است که از سوره حمد آغاز شده و به سوره ناس ختم می ‌شود.

جنس این مصحف شریف بنا به قول مشهور از پوست آهو است که البته در اقوال مختلف به پوست گاو و گوسفند نیز اشاره شده است.

این اثر در ابعاد 20 در 26 و 25 در 32 قرار دارد و جنس ورق، مرکب و خط نیز نشان دهنده قدمت این اثر نفیس است.

این نسخه یکی از قدیمی‌ ترین قرآن‌های کامل دست ‌نویس جهان و منسوب به دستخط امام‌ علی (ع) است که یکی از مهمترین منابع تحقیقاتی جهان نیز به شمار می رود.

این نسخه که به خط کوفی 16 سطری و بر روی پوست، کتابت شده است متعلق به دوران نخست اسلامی است که در سال 1009 هجری به دست شاه عباس صفوی وقف حرم مطهر امام ‌رضا (ع) شده است و وقفنامۀ آن را شیخ بهایی در پشت برگ اول نسخه نگاشته است.

کتابت قرآن

کتابت قرآن در ابتدای پیدایش اسلام و به سفارش و توصیه پیامبر(ص) به خط کوفی آغاز شد.

بیشتر مورخان از چهل نفر به عنوان کاتبان وحی نام برده‌اند که نام مبارک حضرت علی(ع) در میان آنها آمده است.

به دنبال امام علی(ع) دیگر ائمه هم این راه را به خوبی ادامه داده‌اند تا میراث گران‌بهای پیامبر(ص) یعنی قرآن کریم برای نسل‌های مختلف بدون تحریف و کم و کاست باقی بماند تا جایی که امروز بسیاری از مصاحف تاریخی که در موزه‌ها نگه‌داری می‌شوند و منسوب به ائمه(ع) هستند.

90 هزار جلد از مصاحف شریف و نسخ خطی در گنجینه مخطوطات آستان قدس رضوی وجود دارد که از این تعداد 23 هزار جلد مصاحف شریف است که در گنجینه نگهداری می شود و از این تعداد، بیش از 100 جلد قرآن وجود دارد که در قرن اول تا سوم قمری بر روی پوست کتابت شده که هشت نسخه از آنها منسوب به دستخط مبارک هشت تن از ائمه اطهار(ع) است.